Znaczenie przyjęcia chrztu i wpływ duchownych na średniowieczne dzieje Polski

Źródło: www.commons.wikimedia.org

 Mieszko I był pierwszy znanym władcą Polski i założycielem dynastii Piastów. Wywodził się z plemienia Polan, mieszkających w Wielkopolsce. Stopniowo powiększał obszar księstwa. Mimo tego, będąc sąsiadem wrogo nastawionych Wieletów i Prusów szukał drogi na wzmocnienie swojego państwa i silnego sojusznika.

Wieletów w walce z Polanami, wspierali chrześcijańscy Czesi. Po kilku dotkliwych porażkach z nimi, Mieszko postawił zerwać sojusz Czechów z Wieletami.

Jako, że Wieleci byli także wrogiem Cesarstwa Niemieckiego cesarz objął protektoratem sojusz czesko-polański i popierał chrzest Mieszka i Polan. Wkrótce po tym, wojska księcia, wspierane przez Czechów, całkowicie rozbiły wojska Wieletów i cesarskiego renegata – Wichmana. Pomorze Zachodnie zostało włączone w granice Księstwa Polan, później znanego jako Księstwo Polskie.

Dzięki małżeństwu Mieszka z Dobrawą, córką księcia czeskiego Bolesława Srogiego, Polanie mieli dobre stosunki z Czechami i Cesarstwem. Spowodowało to, że Mieszko zachował niezależność od Niemców, a także pomoc misyjną idącą głównie z niemieckich klasztorów.

Założenie, że chrzest z 966 roku, wzięto od Czechów z powodów niemieckich najazdów jest błędne. Czechy dopiero tworzyły swój kościół i nie były wstanie wysłać ludzi na misje chrystianizacyjną. Zaczęła się ona dopiero po przybyciu biskupa Jordana w 968 roku i wielu mnichów z klasztorów niemieckich.

Chrystianizacja w obrządku rzymskim okazała się skuteczna, bo do dziś jest to główna wiara Polaków.  Wprowadzono Polan do świata zachodniego skutkowało przyjęciem prawa zachodniego, pisma, administracji państwowej i łaciny jako języka urzędowego. Warto zaznaczyć, że cały ten proces trwał wiele lat.

Warto zaznaczyć, że system władzy kościelnej był podporządkowany papieżowi i nie był poddany władcy polskiemu. Mimo tego generalnie nie dochodziło do większych konfliktów. Wyjątkiem jest zabicie biskupa krakowskiego – Stanisława, przez króla Bolesława Śmiałego. Ale według najnowszych badań, wynikało to z powiązań biskupa z opozycją możnowładców.

W średniowieczu przez setki lat często jedynymi wykształconymi w piśmie ludźmi byli duchowni, co automatycznie tworzyło z nich ważne osobistości. Często wchodzili w skład rad królewskich czy nawet prowadzali politykę jak świeccy władcy.

Podsumowując chrystianizacja Polan, zapoczątkowana przez księcia Mieszka I była bardzo korzystna. Głównym czynnikiem było zagrożenie Wieleckie, które udało się zlikwidować przez chrzest z 966 roku, a także wygraną wojnę. Włączenie Pomorza Zachodniego z dużym portem, którym wtedy był Wolin otworzyło drzwi na świat i handel. Sojusz z Czechami przetrwał śmierć Dobrawy, aż do lat 80-tych X wieku. A dobre stosunki z Cesarstwem Niemieckim spowodowały, że do Polski przybyło dużo niemieckich misjonarzy z klasztorów. Dodatkowo Polska zachowała niezależność, w odróżnieniu od Czech, które podlegały władzy cesarskiej Ottona I. Pod koniec życia w 990 roku,  Mieszko I oddał swoje państwo pod opiekę Stolicy Apostolskiej w dokumencie „Dagome Iudex” i starał się o własne Arcybiskupstwo. Sam nie doczekał tego, ale za życia jego syna – Bolesława Chrobrego podczas słynnego Zjazdu Gnieźnieńskiego ogłoszono założenie arcybiskupstwa w Gnieźnie podległego bezpośrednio Rzymowi. Dodatkowo założono biskupstwa we Wrocławiu, Kołobrzegu i Krakowie. W dalszej perspektywie pomogło to zachować niezależność polityczną od Cesarstwa.